Bóng đá Việt Nam, với lịch sử phong phú và đầy màu sắc, đã trải qua nhiều thăng trầm và đổi mới để trở thành một phần quan trọng trong văn hóa thể thao của đất nước. Từ những ngày đầu tiên được giới thiệu vào Việt Nam bởi người Pháp vào những năm đầu của thế kỷ 20, môn thể thao này nhanh chóng phát triển và lan rộng khắp cả nước, trở thành một niềm đam mê cho nhiều thế hệ người Việt.
Thời kỳ đầu, lịch sử bóng đá Việt Nam chủ yếu được chơi và theo dõi bởi cộng đồng người Pháp và những người Việt Nam thuộc tầng lớp trung lưu và thượng lưu. Các giải đấu đầu tiên được tổ chức, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của bóng đá trong các thập kỷ tiếp theo. Dù trải qua giai đoạn khó khăn do ảnh hưởng của các cuộc chiến tranh, bóng đá Việt Nam không những không suy giảm mà còn trở thành một phần tinh thần không thể thiếu, kết nối mọi người dân qua từng trận cầu nhiệt huyết và đầy cảm xúc.
Những năm gần đây, với sự nỗ lực không ngừng trong việc phát triển và đào tạo, bóng đá Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trên trường quốc tế, đánh dấu bước tiến vững chắc trong việc khẳng định vị thế và tài năng của mình. Lịch sử bóng đá Việt Nam không chỉ phản ánh sự phát triển của một môn thể thao mà còn là minh chứng cho tinh thần kiên cường, đoàn kết và niềm tự hào dân tộc của người Việt Nam.
Những giai đoạn quan trọng trong lịch sử bóng đá Việt Nam
Thời kỳ khởi đầu và phát triển (1896–1954)
Sự ra đời và phát triển của bóng đá tại Việt Nam là một phần nhỏ nhưng đầy ý nghĩa trong lịch sử dài hơi của quốc gia và trong bối cảnh toàn cầu của môn thể thao vua. Được du nhập vào Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ 20 bởi người Pháp, bóng đá đã nhanh chóng trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của người dân Đông Dương.
Theo nghiên cứu của Brice Fossard trong “L’armée coloniale et l’acculturation sportive des élites indochinoises 1897-1939” (Quân đội thực dân và sự tiếp biến nền văn hoá thể thao của giới tinh hoa Đông Dương 1897-1939), mục đích ban đầu của việc này là phục vụ chiến lược của chính quyền Pháp. Họ mong muốn thu hút giới trẻ Đông Dương tham gia quân ngũ để hỗ trợ cho mẫu quốc, đồng thời xây dựng một lớp tinh hoa địa phương có tư tưởng thân Pháp.
Quân đội Pháp, khi đổ bộ vào thuộc địa, không chỉ có nhiệm vụ quân sự mà còn góp phần vào quá trình tiếp biến văn hoá. Họ đã giới thiệu và thúc đẩy bóng đá như một phần của chiến lược văn hoá, mở đường cho sự tiếp nhận và biến đổi nền văn hoá bản địa. Bóng đá, với tính chất hấp dẫn và quyến rũ, dần trở thành một hiện tượng văn hoá phổ biến, không chỉ ở giới tinh hoa mà còn lan rộng đến tầng lớp nhân dân.
Công cuộc tiếp biến lịch sử bóng đá Việt Nam này, mặc dù bắt nguồn từ một chiến lược thực dân, đã không ngờ trở thành một phần không thể tách rời của văn hoá thể thao Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm bản sắc dân tộc và tinh thần yêu thể thao của người Việt.
Miền Nam
Ở Sài Gòn, ban đầu, có nhóm người Pháp chơi bóng, bao gồm công chức, thương gia và binh lính. Họ thường chơi tại công viên thành phố, tên là Jardin de la Ville (Vườn Ông Thượng, hiện là sân Tao Đàn), vào mỗi cuối tuần. Dần dà, ngày càng nhiều người khác, không chỉ người Pháp, cũng tham gia.
Ban đầu, họ chơi bóng bầu dục, nhưng đôi khi lại chuyển sang bóng tròn. Họ quyết định hợp lực thành một câu lạc bộ, đặt tên là Cercle Sportif Saigonnais. Năm 1905, đội bóng của chiến hạm Anh mang tên King Alfred ghé thăm và đấu giao hữu với đội Pháp Việt, tạo nên trận bóng quốc tế đầu tiên tại Việt Nam. Năm 1906, một người Pháp tên E. Breton mang theo luật bóng đá từ Pháp sang Việt Nam và sắp xếp lại Cercle Sportif Saigonnais theo kiểu tổ chức của các câu lạc bộ ở Pháp.
Sau đó, nhiều câu lạc bộ mới xuất hiện và tham gia, như Infanterie, Saigon Sport, Athletic Club, Stade Militaire, Tabert Club… Cùng lúc đó, các giải bóng đá chính thức bắt đầu tổ chức từ thời điểm này.
Nhờ sự tổ chức và huấn luyện chuyên nghiệp, Cercle Sportif Saigonnais liên tục đánh bại đối thủ trong nhiều mùa giải, từ 1907 đến 1916. Bóng đá đã nhanh chóng trở thành niềm đam mê của người Việt, khiến họ tự tin rằng mình cũng có thể trở thành những cầu thủ xuất sắc. Thậm chí, trong điều kiện khó khăn, như sân bãi với điều kiện không thuận lợi.
Chỉ trong vài năm, nhiều người Việt đã nắm vững luật lệ và kỹ thuật bóng đá, tự thành lập đội bóng Gia Định Sport vào năm 1907. Đội này được lãnh đạo bởi các ông Ba Vẻ và Phú Khai, sau đó nhập một với đội Ngôi Sao Xanh (Etoile Bleue) của ông huyện Nguyễn Đình Trị, trở thành Ngôi Sao Gia Định. Đến năm 1920, có nhiều cầu thủ tài năng gia nhập đội Ngôi Sao.
Ngôi Sao Gia Định không chỉ đánh bại tất cả đối thủ, kể cả Cercle Sportif Saigonnais của ông Breton (1917), mà còn giành Cúp vô địch. Trong thập kỷ 1925-1935, đội bóng này trở nên lừng danh với thế hệ cầu thủ như Sách, Thơm, Nhiều, Quý, Tịnh, Xường, Trung, Thi, Vi, Mùi, Tiếc, Rớt, Tài, Út, Danh, Giỏi, E. Quang…
Tiếp theo, từ thập kỷ 1945-1954, đội Gia Định tiếp tục thống trị bóng đá Nam Kỳ với những cầu thủ xuất sắc như Maurice Tài, Coón, Lý Ðức, Quới, Hiếu, Thọ 2, Tư, Mai, Mỹ, Thách, Thọ Ve, Bùi Nghẻn, Khê…
Trong những năm 1920, với lòng tự chủ và tự hào, cộng đồng người Việt đã cùng nhau tạo ra Tổng Cuộc Bóng Đá An Nam riêng cho mình. Ông Nguyễn Đình Trị được chọn làm Trưởng Ban Trị Sự, và họ đã mua đất để xây dựng sân bóng riêng.
Tính đến thời điểm đó, có một Tổng Cuộc Bóng Đá do người Pháp chủ trì. Mặc dù việc hợp tác giữa hai tổ chức không luôn suôn sẻ, nhưng họ vẫn phải cùng nhau tổ chức những sự kiện quan trọng như Giải Vô Địch Nam Kỳ. Các đội bóng ở Sài Gòn bao gồm Victoria Sportive, Commerce Sport, Jean Comte, Sport Cholonaise, Khánh Hội Sport, Tân Định Sport, Gò Vấp, Hiệp Hoà, Chợ Quán, Phú Nhuận, Đồng Nai, còn ở các tỉnh như Thủ Dầu Một, Cần Thơ, Sóc Trăng, Sa Đéc, Gò Công, Châu Đốc, Mỹ Tho…
Các sân bóng như Vườn Ông Thượng (sân Tao Đàn), sân Citadelle (sân Hoa Lư), sân Renault (sân Thống Nhất ngày nay) cùng nhiều sân khác đã chứng kiến sự nổi bật của nhiều thế hệ cầu thủ Việt Nam. Những tên tuổi xuất sắc đã gắn liền với những sân này, để lại dấu ấn trong trái tim giới mộ điệu.
Trong trận chiến đỉnh cao giữa Cercle Sportif Saigonnais và Ngôi Sao Gia Ðịnh năm 1925, bức tranh sôi động của sân cỏ đã bị làm xáo trộn bởi tình huống giao tranh, khi trọng tài người Pháp quyết định đuổi cầu thủ Paul Thi khỏi sân. Sự cố này không chỉ khiến cho Ngôi Sao Gia Ðịnh mất một người trên sân, mà còn làm gia tăng thách thức trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Pháp.
Dẫn đến tình hình giải Vô Ðịch Nam Kỳ bị gián đoạn suốt nhiều năm, không cho đến khi năm 1932, giải đấu mới tái khởi đầu với sự tham gia của 6 đội người Việt và 3 đội người Pháp. Thế nhưng, từ 1925 đến 1935, thời kỳ này còn chứng kiến sự tổ chức tới 29 giải bóng đá đủ các loại, trong đó Gia Ðịnh đã nổi bật với 8 lần vô địch.
Điều này cụ thể hóa cho vai trò bền vững của Gia Ðịnh như một đế chế lịch sử bóng đá Việt Nam miền Nam, trong khi các đội khác như Victoria Sportive, Khánh Hội, Cercle Sportif Saigonnais, Jean Comte, Auto-Hall (Nam), Commerce Sport, Thủ Dầu Một… phải chia sẻ những chóp ngọn danh hiệu.
Ngoài các giải đấu nội địa, bóng đá tại Sài Gòn và các tỉnh thành trở nên sôi động với các cuộc thi đấu và cúp lớn. Tổng Cuộc Bóng Ðá An Nam thậm chí mở rộng quy mô bằng cách đón nhận sự tham gia của nhiều đội bóng quốc tế, và không ngần ngại gửi đội tuyển tham dự các giải đấu ở Thái Lan, Campuchia, Malaysia, mở ra cánh cửa cho bóng đá Việt Nam kết nối với cộng đồng quốc tế.
Cao trào hồi đó đã làm cho niềm đam mê bóng đá trở nên phổ biến khắp cả nước. Bất kỳ nơi đâu, bóng đá đều trở thành niềm hứng khởi, nơi mọi người không chỉ hưởng ứng mà còn tích cực tham gia huấn luyện và rèn luyện kỹ năng.
Trong thời kỳ hồi đó, bóng đá không phải là nghề mưu sinh, mà còn là một trải nghiệm đầy hứng thú, nơi mà người chơi chủ yếu đặt sự rèn luyện và cải thiện sức khỏe lên hàng đầu. Cầu thủ lúc ấy thường sống cuộc sống giản dị, di chuyển bằng bộ đôi chân trung thành hoặc tận hưởng chuyến đi xe thổ mộ đến sân tập. Những bữa ăn thường là những tấm hủ tiếu thưa thớt, và chỉ khi đội nhà giành chiến thắng, họ mới được thưởng thức một chén cà phê thơm nồng.
Một khía cạnh độc đáo nữa của thời kỳ đó là, mặc dù Sài Gòn là nguồn cội của lịch sử bóng đá Việt Nam, nhưng bóng đá nữ vẫn chưa xuất hiện. Đến năm 1932, ở miệt Cần Thơ, đội bóng nữ Cái Vồn đã nảy sinh dưới bàn tay tài năng của ông bầu Sửu, một kỹ sư canh nông có sau này trở thành tổng thống VNCH. Cái Vồn không chỉ là đội nữ đầu tiên của Việt Nam mà có vẻ là của cả châu Á!
Vài năm sau, đội Bà Trưng ở miệt Rạch Giá – Long Xuyên cũng gia nhập vào cuộc chơi. Đến những dịp lễ Tết, những đội nữ này kéo “gánh” lên Sài Gòn để thể hiện tài năng. Điều đặc biệt là vào năm 1933, đội nữ Cái Vồn đã đụng độ đội nam Paul Bert tại sân Mayer và kết quả là một thủ hòa kỳ diệu 2-2!
Miền Bắc và Trung
Tại miền Bắc, cho đến năm 1900, ba môn thể thao mà người Pháp đưa vào vùng này và được truyền thông nhắc đến nhiều nhất là đua ngựa, đấu kiếm và ném quả lăn. Dường như, bóng đá chỉ bắt đầu gặp gỡ với đất Bắc khoảng 1906-1907, khi tiếng vang của đội King Alfred còn ngân nga ở Sài Gòn. Đến ngày 22-12-1909, tờ báo tiếng Pháp Tương Lai Bắc Kỳ (L’Avenir du Tonkin) đã tường thuật về cuộc đọ sức giữa đội bóng Lê Dương Đáp Cầu (Legion Đáp Cầu) và đội Olympique Hải Phòng (một đội hình đa dạng với cầu thủ người Pháp và người Việt).
Ở Hà Nội, vào tháng 2 năm 1912, một hiện thân mới của đam mê bóng đá đã ra đời, đó chính là Câu Lạc Bộ Bóng Ðá Hà Nội, hay Stade Hanôien. Đội hình của câu lạc bộ này không chỉ đa dạng với cầu thủ người Việt mà còn có sự góp mặt của một số gương mặt Pháp nổi tiếng như Menin, Megy, Bernard, Bonardi…
Trong khi đó, quân đội Pháp cũng góp phần làm nên bức tranh đa sắc màu của bóng đá Hà Nội với Trung Ðoàn Bộ Binh Thuộc Ðịa (RIC), Ngôi Sao Xanh (Étoile Bleue), Lê Dương Đáp Cầu, Lê Dương Việt Trì, và một số đội bóng khác, kể cả các đội nữa. Trung Ðoàn Bộ Binh Thuộc Ðịa không chỉ nổi tiếng với trình độ cao, mà còn là nơi để lại dấu ấn vững chắc trong lịch sử bóng đá với những cái tên như Luier, Lauroix, Marinelli, Beye.
Ngày 1-11-1913, một trận cầu đầy kịch tính giữa Câu Lạc Bộ Bóng Ðá Hà Nội và Trung Ðoàn Bộ Binh Thuộc Ðịa đã thu hút gần 3000 khán giả. Trong cuộc đọ sức này, đội bóng bộ binh Pháp đã giành chiến thắng với tỷ số 5-3, tạo nên một bức tranh sống động của sự cạnh tranh và đam mê trong thế giới bóng đá thời kỳ đầu của Hà Nội.
Trong giai đoạn hai thập kỷ từ 1910 đến 1920, lịch sử bóng đá Việt Nam của người Việt trải qua một sự phát triển đầy mạnh mẽ. Ban đầu, chúng chỉ là những đội chân đất do các học sinh của các trường tiên phong thành lập. Những chiếc bóng đá được làm từ cao su, có màu trắng và được mua từ các cửa hàng của người Hoa, người Việt hoặc người Nhật. Nhiều khu phố còn sở hữu những đội bóng riêng biệt.
Trong thời kỳ Hà Nội chỉ có dưới 10 vạn dân, các trận đấu giao hữu thường diễn ra ở mọi góc phố, thậm chí trên các ngã ba, ngã tư của các con phố vắng vẻ. Đặc biệt, các sự kiện này thường tập trung gần Nhà thương Đồn Thủy (nay là bệnh viện Hữu Nghị) hoặc trước Trường Hàng Kèn (nay là Quang Trung), đường Gambetta (hiện nay là Trần Hưng Đạo)…
Để tạo ra sân đá có kích thước phù hợp cho cả các giải chân đất và chân giày của người Việt, Ðội Chớp Nhoáng (Eclair) và Câu Lạc Bộ Bóng Ðá Hà Nội phối hợp thành lập sân Nhà Dầu, nằm gần kho xăng của hãng Shell, ngay sát cầu sông Cái (nay là cầu Long Biên).
Riêng sân Mangin (hay còn gọi là sân Hàng Cỏ, ngày nay được biết đến là sân Cột Cờ) có kích thước chính xác nhất và thuộc quản lý của quân đội Pháp, chỉ dành cho các giải đấu chân giày chính thức. Trên sân Mangin, một giải vô địch bóng đá đặc biệt cho miền Bắc đã được tổ chức lần đầu vào khoảng năm 1918-1919, với không khí lễ hội rộn ràng.
Một tiểu đội quân nhạc di chuyển xung quanh sân, tạo nên bầu không khí phấn khích, trước khi trận đấu chính thức bắt đầu. Ban đầu, việc xem trận không tốn kém, nhưng sau đó, ban tổ chức buộc phải thu vé với giá một hào cho mỗi tấm vé, bằng cách đặt bàn ở bốn cổng vào sân.
Về các đội bóng, những năm cuối thập kỷ 1930 và đầu thập kỷ 1940 là thời kỳ đỉnh cao của lịch sử bóng đá Việt Nam, không chỉ trong sự phong trào mà còn ở thành tích. Mỗi tỉnh thành hầu như đều có ít nhất một đội bóng, tạo nên một bức tranh sôi động từ Bắc vào Trung, chỉ trừ Nam Bộ là nơi bóng đá chưa có dấu vết rõ ràng.
Ở phía Bắc, ngoài Chớp Nhoáng, do nhà mạnh thường quân và tiền vệ nổi danh Trần Văn Quý dẫn đầu, còn có sự xuất hiện của Racing Club, Lạc Long Ngọn Giáo (La Lance), Hoả Xa (Usaga), Trường Bưởi (nay là Chu Văn An), Đại học (Université Club), Ngân Hàng, Ô-tô Han (Auto Hall) tại Hà Nội. Ở Hải Phòng, có Voi Vàng Ðất Cảng, Olympique Hải Phòng, Mũi Tên (La Flèche), Radium (Trung Học), Thanh Niên Bắc Kỳ (La Jeunesse Tonkinoise).
Còn ở Nam Định, đội bóng Hồng Bàng đem lại những niềm hứng khởi. Phủ Lý Thể Thao tại Phủ Lý cũng là một đội bóng sáng tạo và đầy nhiệt huyết. Đến các địa phương như Lạng Sơn, một địa đầu biên giới miền núi, cũng có sự xuất hiện của Le Semeur.
Miền Trung cũng góp phần làm phong phú bức tranh bóng đá với các đội như ASNA Vinh, Sept Huế, Touranne, Faifo Cheminot Nha Trang, tạo nên một thế giới đa dạng và hùng vĩ trong lịch sử bóng đá nước ta.
Thời kỳ khó khăn chia cắt bóng đá Việt Nam (1945 – 1991)
Vào ngày 19 tháng 2 năm 1946, một tiếng vang lịch sử đã được phát ra từ Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi ông kêu gọi toàn quốc kháng chiến. Điều này xảy ra sau khi Pháp đưa ra tối hậu thư, làm lung lay những nỗ lực hòa bình giữa hai quốc gia. Trong bối cảnh chiến tranh căng thẳng, niềm đam mê bóng đá của Việt Nam cũng phải tạm gác lại, bởi mặc dù vừa mới nếm trải hương vị độc lập, Việt Nam lại đối mặt với một cuộc chiến mới, không kịp hình thành đội tuyển quốc gia chính thức.
Sau chiến thắng lịch sử tại Điện Biên Phủ năm 1954, chia cắt Việt Nam thành hai miền, bóng đá cũng chia đôi theo dòng địa lý. Mỗi miền hình thành một đội tuyển riêng biệt: đội tuyển Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ở phía Bắc và đội tuyển Việt Nam Cộng hòa ở phía Nam. Năm 1961, chứng kiến sự ra đời của Hội bóng đá Việt Nam, bước đầu tiên hướng tới Liên đoàn bóng đá Việt Nam, chính thức gia nhập FIFA vào năm 1964. Bên cạnh đó, miền Nam cũng thành lập Hội Túc cầu, với bước tiến tương tự vào FIFA và AFC.
Đội tuyển Việt Nam Cộng hòa không chỉ ghi dấu ấn tại AFC Asian Cup vào các năm 1956 và 1960 với vị trí thứ tư, mà còn lên ngôi vô địch tại SEA Games 1959 ở Thái Lan. Ngoài ra, năm 1966, đội tuyển này còn đăng quang tại giải Merdeka ở Malaysia, và nhiều giải đấu quốc tế khác. Tuy nhiên, sức mạnh của họ chủ yếu nằm ở khu vực, chưa thể vươn xa tới tầm châu lục.
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Việt Nam Cộng hòa kế thừa và tiếp tục phát triển nền bóng đá, đưa đội tuyển ra sân đấu quốc tế. Trong khi đó, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tuy ít hoạt động quốc tế hơn, vẫn duy trì sự phát triển nội địa mạnh mẽ với các giải vô địch quốc gia và sự tham gia đông đảo của các đội bóng.
Khi hai miền Nam – Bắc tái thống nhất vào năm 1976, hai đội tuyển quốc gia cũng hòa nhập. Trận đấu giữa Tổng cục Đường sắt và Cảng Sài Gòn vào ngày 7 tháng 11 năm 1976 đã chính thức khởi đầu cho kỷ nguyên mới của lịch sử bóng đá Việt Nam.
Từ 1976 đến 1991, bóng đá Việt Nam trải qua giai đoạn thử thách, với những bước tiến chậm rãi nhưng vững chắc. Dù các giải đấu trong nước vẫn diễn ra, sự tham gia của đội tuyển quốc gia trong khu vực và quốc tế lại hạn chế. Năm 1989, bước ngoặt lớn đến với bóng đá Việt Nam khi Liên đoàn bóng đá mới được thành lập, đánh dấu một chương mới đầy hứa hẹn trong lịch sử bóng đá nước nhà.
Thời kỳ đổi mới bóng đá nước nhà (1991 – 2014)
Từ khi bước chân vào sân đấu quốc tế tại SEA Game 1991, đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam đã mở ra một hành trình mới trong lịch sử bóng đá Việt Nam đầy màu sắc trên bản đồ bóng đá thế giới. Không chỉ là những cầu thủ xuất sắc, mà Việt Nam còn là tâm điểm của sự chú ý khi trở thành thành viên chính thức của AFF vào năm 1996.
Ngay từ lần đầu tiên tham gia Tiger Cup, họ đã để lại dấu ấn khi vững vàng đứng ở vị trí thứ ba. Năm 1998, Việt Nam là địa điểm tổ chức Tiger Cup và chứng kiến trận chung kết nghẹt thở, nơi họ phải chấp nhận đứng nhì sau khi đối đầu với Singapore và phải lòng trước kết quả 0 – 1.
Thập kỷ tiếp theo, từ năm 2000 đến 2007, đội tuyển Việt Nam liên tục tham gia cuộc đua giành cúp vô địch Đông Nam Á, nhưng số phận thường là trở lại nhà từ vòng bảng hoặc thất bại trong những trận bán kết khó khăn. Cuộc đua Dunhill Cup năm 1999, dành cho những tài năng trẻ U23, cũng không phải là một chặng đường dễ dàng khi Việt Nam phải chấp nhận sự kết thúc sớm với tỷ số 1 – 4 trước Trung Quốc trong trận bán kết.
Năm 2007, Việt Nam, cùng với Indonesia, Malaysia, và Thái Lan, tự hào đăng cai AFC Asian Cup, nơi họ là đội chủ nhà. Trải qua những thách thức, Việt Nam là đội Đông Nam Á duy nhất vượt qua vòng bảng và lọt vào tứ kết, trước khi phải chấp nhận thất bại 0 – 2 trước Iraq.
Năm 2008, niềm vui tràn ngập khi đội tuyển Việt Nam giành chức vô địch AFF, mở ra một kỷ nguyên mới kể từ khi họ tái hội nhập vào bóng đá quốc tế. Nhìn lại cuối năm 2011, Việt Nam tự tin đứng ở vị trí thứ 99 trên bảng xếp hạng FIFA, dẫn đầu trong khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, những năm từ 2009 đến 2014 là giai đoạn khó khăn trong chặng đường lịch sử bóng đá Việt Nam. Dù tham gia vòng loại World Cup 2010, 2014 và Asian Cup 2015, nhưng mỗi lần họ chỉ là những người nhanh chóng rời sân đấu. Ngoài các đấu trường châu lục, đội tuyển còn phải đối mặt với thất bại ở các giải đấu khu vực, khiến họ thậm chí còn bị loại ngay từ vòng bảng.
Thời kỳ tái thiết lịch sử bóng đá (2014 – 2017)
Trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2016, đội tuyển quốc gia Việt Nam và đội U23 dưới sự bảo vệ của HLV Miura Toshiya đã trải qua một hành trình đầy biến động. Tại giải AFF Cup 2014, họ tỏ ra mạnh mẽ khi chỉ dừng bước ở trận bán kết với Malaysia. Tuy nhiên, tại vòng loại World Cup 2018, thị trường bóng đá Việt Nam đã trải qua chuỗi trận thất bại, đánh mất sự lòng tin của người hâm mộ.
Cú sốc tiếp theo đến từ Olympic Rio, khi đội U23 Việt Nam do Miura Toshiya dẫn dắt không thể vượt qua vòng loại, dẫn đến việc ông bị VFF sa thải, và sự chờ đợi hiện tại được nắm giữ bởi HLV Nguyễn Hữu Thắng.
Ở AFF Cup 2016, dưới sự chỉ đạo của HLV Nguyễn Hữu Thắng, đội tuyển quốc gia Việt Nam tiếp tục chinh phục vòng bán kết, nhưng kết quả không thuận lợi khi họ phải nhận thất bại trước Malaysia với tỷ số 3 – 4 sau cả hai lượt. Điều này tạo nên một cú sốc cho đội bóng, và sau SEA Game 2017, HLV Nguyễn Hữu Thắng buộc phải từ chức khi đội tuyển U22 Việt Nam bất ngờ bị loại ngay từ vòng bảng.
Thời kỳ khó khăn trong lịch sử bóng đá Việt Nam này không chỉ là thách thức trên sân cỏ mà còn là thời điểm mà đội bóng phải đối mặt với tình trạng mất tinh thần cổ vũ từ phía người hâm mộ. HLV Mai Đức Chung đã được tạm thời bổ nhiệm để dẫn dắt đội tuyển Việt Nam trong hai trận đấu quan trọng với Campuchia khi thi đấu ở vòng loại thứ ba của Asian Cup 2019. Bằng 2 chiến thắng ấn tượng, với tỷ số lượt đi và lượt về là 2 – 1 và 5 – 0, toàn đội bóng đã phần nào vực dậy tinh thần và lòng tin của cả đội và cộng đồng người hâm mộ.
Thế hệ vàng mới của nền bóng đá Việt Nam (2017 – nay)
Vào một ngày thu rực rỡ, ngày 11 tháng 10 năm 2017, bóng đá Việt Nam chào đón một nhân vật mới trên bục huấn luyện: ông Park Hang-seo, một cái tên khi ấy vẫn còn vang vọng nhiều hoài nghi và tò mò. Ban đầu, người hâm mộ tỏ ra e ngại, không chắc chắn liệu vị chiến lược gia này có đủ bản lĩnh để đưa đội tuyển lên một tầm cao mới. Nhưng chẳng mấy chốc, ông Park đã biến những hoài nghi thành niềm tin, tạo nên một “chương cổ tích” thực sự cho lịch sử bóng đá Việt Nam.
Khởi đầu là hành trình kỳ diệu tại giải U23 Châu Á, khi ông Park và các học trò làm nên lịch sử, vượt qua nhiều đối thủ nặng ký để giành ngôi vị á quân. Tiếp nối, họ lại khiến thế giới ngả mũ kính phục với chặng đường tới bán kết Asiad 2018, rồi sau đó là tứ kết Asian Cup 2019, mặc dù phải dừng bước trước đội tuyển Nhật Bản. Dưới sự dẫn dắt của ông Park, giấc mơ vô địch SEA Games sau 60 năm chờ đợi cuối cùng cũng trở thành hiện thực, một chiến tích khiến lòng người hâm mộ ngập tràn niềm vui và tự hào.
Khi bước vào vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á, đội tuyển quốc gia Việt Nam tiếp tục gây ấn tượng với 17 điểm, kết thúc ở vị trí thứ hai, đồng thời giành tấm vé quý giá vào vòng loại thứ ba. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đội tuyển tự động vượt qua vòng loại AFC Asian Cup 2023 tại Trung Quốc, một bước tiến đáng kể trong lịch sử bóng đá nước nhà.
Nhờ những nỗ lực không mệt mỏi và tài năng quản lý đội bóng của ông Park, đội tuyển Việt Nam hiện đang đứng ở vị trí 98 thế giới và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á theo bảng xếp hạng của FIFA. Thành tích này không chỉ là niềm vui mà còn là nguồn cảm hứng, thúc đẩy các cầu thủ tiếp tục rèn luyện, nỗ lực hơn nữa để viết nên những chương mới, đầy vẻ vang trong tương lai của lịch sử bóng đá Việt Nam.
Lời kết
Kết thúc hành trình dài lịch sử phong phú và đầy thử thách của bóng đá Việt Nam, chúng ta không chỉ chứng kiến sự phát triển vượt bậc của một môn thể thao, mà còn thấy rõ niềm đam mê, tinh thần kiên cường và lòng tự hào dân tộc sâu sắc của người Việt. Những bước tiến vững chắc trên sân cỏ quốc tế, từng trận đấu nhiệt huyết và đầy cảm xúc, đã không chỉ làm rạng danh quốc gia mà còn góp phần tạo nên một chương mới đầy hứa hẹn cho thể thao Việt Nam.
Lịch sử bóng đá Việt Nam, với tất cả những gì đã đạt được và những ước mơ hướng tới, sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng bất tận, không chỉ cho các thế hệ cầu thủ mà còn cho hàng triệu trái tim hâm mộ. Trong mỗi trận đấu, chúng ta không chỉ thấy sự cạnh tranh trên sân cỏ mà còn cảm nhận được tình yêu thương và sự đoàn kết mạnh mẽ, phản ánh bản chất thực sự của thể thao và tinh thần Việt Nam.
Trong tương lai, bóng đá Việt Nam chắc chắn sẽ tiếp tục viết nên những trang sử mới, ngập tràn hy vọng và tự hào, tiếp tục là niềm tự hào của quốc gia và là ngọn lửa đam mê trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
>>> Xem thêm: Lịch Sử Bóng Đá: Khám Phá Dấu Chân Huyền Thoại Của Môn Thể Thao Vua