Trước khi bắt đầu thực hiện buổi tập và tham gia các trận đấu, tất cả các cầu thủ đều cần phải hiểu rõ 17 quy tắc cơ bản của bóng đá như mô tả dưới đây. Quy tắc bóng đá đại diện cho một hệ thống các nguyên tắc thống nhất được áp dụng trong các cuộc thi bóng đá, và chúng được thiết lập và quản lý bởi Ủy ban Bóng đá Quốc tế, viết tắt là IFAB (International Football Association Board).
Hệ thống luật chơi này áp dụng rộng rãi ở tất cả các quốc gia trên thế giới. Tất cả cầu thủ, huấn luyện viên, trọng tài và người hâm mộ đều cần phải nắm rõ những quy định này. Đây là cơ sở để mọi trận đấu diễn ra một cách công bằng và thống nhất. Nói một cách khác, đây là “ngôn ngữ” chung của những người đam mê môn thể thao vua. Trong thế giới của bóng đá, để hiểu và ghi nhớ 17 luật bóng đá cơ bản này là hết sức quan trọng. Lưu ý rằng những quy tắc này áp dụng cho bóng đá tiêu chuẩn với 11 cầu thủ trong mỗi đội.
1. Kích thước sân bóng
Tham chiếu luật bóng đá quy định về kích thước sân bóng đá 11 người, sân thi đấu bóng đá là một không gian hình chữ nhật, nơi mà các cầu thủ tham gia trận đấu. Kích thước của sân là 105m theo chiều dài và 68m theo chiều rộng. Có hai đường biên dọc, được gọi là đường biên dọc, có chiều dài lớn hơn.
Đường biên ngắn hơn được biết đến là đường biên ngang. Đường thẳng chia sân thành hai phần bằng nhau, được gọi là đường giữa sân, và nằm giữa đường biên ngang.
Mỗi đội sẽ bảo vệ một nửa phần sân của mình và tấn công vào nửa phần sân của đối thủ. Trung tâm sân có một vòng tròn với bán kính 9m15, được biết đến là vòng tròn trung tâm. Tại trung tâm sân là điểm phát bóng.
Ở giữa hai đường biên ngắn cuối cùng của sân là khu cầu môn, một khu vực chứa khung thành có chiều ngang là 7,32m và chiều cao là 2,44m. Khu vực xung quanh khung thành là khu vực cấm địa, hay còn gọi là khu vực 16m50, nơi mà thủ môn có thể sử dụng tay để bắt bóng.
Cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong khu vực này sẽ bị thổi phạt penalty, được thực hiện tại chấm penalty, nằm ở giữa và cách khung thành 11m. Gần khung thành có một khu vực nhỏ hơn được gọi là khu vực 5m50, nơi thực hiện những cú phát bóng lên. Ở bốn góc của sân có bốn chấm phạt góc. Bề mặt sân thường là cỏ tự nhiên hoặc cỏ nhân tạo, và phải có màu xanh lá cây.
2. Quy định về quả bóng
Quả bóng đá được luật bóng đá quy định phải có hình dạng cầu và được sản xuất từ da hoặc vật liệu tương đương. Bóng được chia thành 5 kích thước khác nhau, được đánh số từ 1 đến 5. Kích thước số 5 được xác định là tiêu chuẩn và thường được sử dụng trong các trận đấu chuyên nghiệp.
Người chơi từ 15 tuổi trở lên thường sử dụng bóng có kích thước này. Trọng lượng của quả bóng kích thước 5 dao động từ 410 đến 450 gram. Chu vi của nó nằm trong khoảng từ 68 đến 70 cm và cần được bơm căng với áp suất từ 0,6 đến 1,1. Những kích thước nhỏ hơn được áp dụng cho các giải đấu dành cho trẻ em tùy thuộc vào độ tuổi cụ thể.
3. Số lượng cầu thủ thi đấu
Trong các trận đấu bóng đá tiêu chuẩn, tổng số người tham gia là 22, đồng thời xuất hiện trên sân. Mỗi đội bóng gồm 10 cầu thủ và 1 thủ môn. Nếu số lượng người thi đấu của bất kỳ đội nào ít hơn 7, trận đấu sẽ không diễn ra.
Theo quy định về luật bóng đá của FIFA (Liên đoàn Bóng đá Thế giới), trong các trận đấu chính thức, mỗi đội được phép thay thế tối đa 3 cầu thủ (bao gồm cả thủ môn) mỗi trận. Do đó, mỗi đội thường sẽ có nhiều hơn 11 người, có khả năng thay thế những người mệt mỏi hoặc bị chấn thương bằng các cầu thủ dự bị.
Trong các giải đấu dành cho cầu thủ trẻ, số lượng người thay thế có thể tăng lên. Trong trận đấu giao hữu, nơi không có giới hạn về số lượng cầu thủ được thay thế và không có điểm số, có thể sử dụng nhiều cầu thủ thay thế tùy ý. Tuy nhiên, những người đã rời sân không thể trở lại tham gia trận đấu.
4. Các trang bị cần thiết của cầu thủ
Đôi giày là trang thiết bị thiết yếu đầu tiên mà tất cả cầu thủ bóng đá phải trang bị. Đối với luật bóng đá 11 người, giày đá bóng chuyên nghiệp là lựa chọn hàng đầu. Ngoài ra, cầu thủ cũng cần sở hữu đôi vớ (tất) và một bộ bảo vệ ống chân. Phần trên của giày phải che phủ đầy đủ phần bảo vệ ống chân.
Các thành viên trong một đội sẽ mặc trang phục đồng đều như luật bóng đá quy định, bao gồm quần ngắn và áo (có thể là áo ngắn tay hoặc áo dài tay). Thủ môn có một bộ trang phục riêng để phân biệt với các cầu thủ khác trong đội. Trang phục của thủ môn bao gồm quần áo (dài hoặc ngắn) và đôi găng tay. Hai đội cần phải chọn màu sắc trang phục khác nhau đáng kể để tạo sự dễ phân biệt.
Trọng tài là người đảm nhận trách nhiệm kiểm tra các vấn đề liên quan đến trang thiết bị của cầu thủ. Nếu không đáp ứng các yêu cầu theo quy định, cầu thủ sẽ không được phép tham gia trận đấu.
5. Quy định về trọng tài chính
Mỗi trận đấu chuẩn luôn có một trọng tài chính, người sẽ di chuyển khắp sân để giám sát hoạt động của các cầu thủ. Trọng tài chính được xem là người có thẩm quyền cao nhất trên sân bóng.
Nhiệm vụ của ông là đảm bảo rằng trận đấu diễn ra công bằng và tuân thủ các quy định của luật bóng đá. Do đó, mọi lời nói của trọng tài được coi là như một quy tắc. Bất kỳ hành động tranh cãi hoặc phản đối quyết định của trọng tài đều có thể bị phạt.
Trang phục của trọng tài bao gồm áo, quần, giày và vớ, với điều kiện là chúng phải có màu sắc khác biệt so với hai đội để tránh nhầm lẫn. Trọng tài cũng được trang bị một chiếc còi để điều khiển diễn biến của trận đấu. Ngoài ra, ông còn mang theo thẻ đỏ và thẻ vàng để áp dụng các biện pháp kỷ luật đối với cầu thủ trong những tình huống phạm lỗi nghiêm trọng.
6. Quy định về trợ lý trọng tài
Các trợ lý trọng tài đảm nhận nhiệm vụ hỗ trợ trọng tài chính trong việc kiểm soát một trận đấu. Thông thường, có 2 trợ lý trọng tài đặt ở hai đường biên của sân, mỗi đội có một. Họ được gọi là trọng tài biên. Cả hai trợ lý trọng tài này mặc đồng phục giống như trọng tài chính, nhưng không mang theo còi.
Thay vào đó, trọng tài biên sử dụng một chiếc cờ hình tam giác có cán. Khi cầu thủ vi phạm quy tắc, họ sẽ vung cờ để thông báo cho trọng tài chính. Ngoài ra, trọng tài biên còn kiểm tra xem bóng có đi ra khỏi sân hay vào khung thành của hai đội không.
7. Thời lượng của mỗi trận đấu
Một trận đấu bóng đá tiêu chuẩn theo luật bóng đá kéo dài tổng cộng 90 phút trong các đợt thi đấu chính thức. Thời gian này được chia thành hai hiệp, mỗi hiệp có thời lượng là 45 phút. Mỗi đội sẽ thi đấu ở một bên sân trong hiệp đấu đầu tiên và chuyển sang bên kia sân trong hiệp đấu thứ hai.
Khoảng thời gian nghỉ giữa hai hiệp là 15 phút, đây là thời điểm mà các cầu thủ có thể nghỉ ngơi và lắng nghe hướng dẫn từ huấn luyện viên. Trong quãng thời gian này, trận đấu có thể bị gián đoạn do chấn thương của cầu thủ hoặc bóng bay ra ngoài biên. Trong những trường hợp như vậy, trọng tài sẽ thêm vào thời gian bù giờ sau khi kết thúc 45 phút ở mỗi hiệp.
8. Luật bóng đá quy định về việc bắt đầu hoặc tái khởi động một trận bóng
Trước mỗi kỳ thi đấu, theo luật bóng đá thì cả hai đội sẽ thực hiện quá trình phát bóng để khởi đầu. Nếu đội A là đội thực hiện phát bóng trong hiệp đấu đầu tiên, thì đến hiệp đấu thứ hai, quyền phát bóng sẽ chuyển sang đội B. Quyết định về quyền phát bóng thường được đưa ra dựa trên kết quả của một cuộc tung đồng xu.
Mỗi đội sẽ lựa chọn một mặt của đồng xu, và nếu mặt được chọn xuất hiện sau khi đồng xu được tung, đội đó sẽ có quyền quyết định liệu họ sẽ phát bóng trước hay để đội đối thủ thực hiện. Quả bóng sẽ được phát tại chấm phát bóng ở trung tâm sân. Nếu một đội nào đó ghi bàn, trận đấu sẽ tiếp tục với quyền phát bóng thuộc về đội đó.
9. Quy định bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Bóng trong cuộc là trạng thái thường xuyên xảy ra trong một trận đấu bóng đá. Lúc này, quả bóng sẽ lưu động trên sân và được các cầu thủ từ cả hai đội điều khiển. Quả bóng được coi là ngoại cuộc trong luật bóng đá với ba tình huống cụ thể.
- Đầu tiên, khi nó chuyển vào khung thành của một trong hai đội.
- Tình huống thứ hai là khi quả bóng vượt ra khỏi giới hạn của hai đường biên dọc và một đường biên ngang.
- Cuối cùng, nếu trọng tài thổi còi tạm dừng trận đấu vì bất kỳ lý do nào đó. Trong trường hợp này, trọng tài sẽ ra hiệu để bóng được đưa vào trận đấu trở lại như bình thường.
10. Cách tính bàn thắng
Mục đích chính của cầu thủ trong bóng đá là đưa quả bóng vào lưới đối thủ để ghi bàn và ngăn chặn đối thủ làm điều ngược lại. Một bàn thắng được công nhận khi quả bóng đi hoàn toàn vào khung thành của đội một cách hợp lệ theo luật bóng đá. Khi trận đấu kết thúc, đội có số bàn thắng vào lưới đối thủ nhiều hơn sẽ là đội giành chiến thắng.
Dưới đây luật thi đấu bóng đá do Tổng cục Thể dục thể thao tổng hợp
11. Lỗi việt vị
Việt vị là một phạm lỗi thường xuyên xuất hiện trong luật bóng đá khi một đội đang thực hiện đợt tấn công. Nếu một cầu thủ vi phạm quy tắc việt vị, anh ta sẽ bị trọng tài thổi kèn để phạt. Quy định về lỗi này được miêu tả như sau:
Một cầu thủ sẽ bị coi là đang ở vị trí việt vị nếu bất kỳ phần nào của cơ thể anh ta nằm trong phần sân của đối phương và nằm gần vạch cầu môn của đội đối thủ hơn cả bóng và cầu thủ cuối cùng của đội đối phương đang tham gia vào tình huống phòng thủ (trừ thủ môn). Tuy nhiên, nếu cầu thủ chỉ đứng ở vị trí việt vị mà không tham gia vào bất kỳ hành động tấn công nào, anh ta sẽ không bị coi là phạm lỗi việt vị.
12. Các hành vi phạm luật bóng đá
Trên thảm cỏ xanh của sân bóng, nếu cầu thủ vô tình vi phạm luật bóng đá, trọng tài sẽ không ngần ngại thổi kèn để áp đặt những quy tắc. Đội bị phạm lỗi sẽ nhận ngay một quả đá phạt, và những hành động vi phạm sau đây sẽ bị ánh sáng xanh của trọng tài đánh giá:
- Nhảy vào người đối phương mà không tuân thủ luật lệ.
- Thực hiện đường đá hướng vào đối phương một cách không đồng thuận.
- Tấn công đối phương bằng cách xô đẩy.
- Chèn người cầu thủ thuộc đội đối thủ.
- Sử dụng mọi bộ phận, kể cả đầu, để đánh vào người đối thủ.
- Gây cản trở bằng cách ngăn chân đối thủ.
- Xoạc chân đối thủ một cách trái luật.
- Phun nước bọt, nước vào người đối thủ – một hành động không tôn trọng.
- Chơi bóng bằng tay với ý định cố ý.
- Tạo ra tình huống nguy hiểm cho cầu thủ của đội bạn.
- Ngăn cản đối phương một cách không hợp lý.
- Giao chiến giành bóng khi thủ môn đối thủ đã nắm bắt nó bằng tay.
Những hành động này không chỉ là việc phạm luật bóng đá, mà còn là sự đe dọa đến tính fair-play và lòng chơi sạch trong trận đấu.
13. Mức lỗi đá phạt
Thực hiện đá phạt là một cơ hội để đội bạn trình diễn các sút sáng tạo và tận dụng lợi thế từ việc đối thủ vi phạm luật. Khi đội bạn bị phạm luật bóng đá, bóng sẽ được đặt yên nguyên trên sân, và đội phạm lỗi sẽ phải giữ một khoảng cách xác định. Trọng tài, người làm xuyên suốt trận đấu, sẽ là người phát tín hiệu cho bạn thực hiện quả đá phạt.
Đá phạt chia thành hai dạng chính: đá phạt trực tiếp và đá phạt gián tiếp. Đá phạt trực tiếp mang đến cơ hội ghi bàn ngay sau một cú sút, khiến bóng lướt qua khung thành đối phương chỉ sau một cú chạm. Ngược lại, đá phạt gián tiếp yêu cầu ít nhất hai cầu thủ phải chạm vào bóng trước khi nó có thể tiến vào khung thành đối phương. Những khoảnh khắc này đều là những cơ hội quan trọng để đội bóng của bạn chứng minh sự sáng tạo và kỹ thuật trong mỗi trận đấu.
14. Mức phạt Penalty
Phạt Penalty trong luật bóng đá, hay thường được gọi là phạt đền hoặc phạt 11m, tạo ra một tình huống đặc biệt trong thế trận. Khi đội của bạn bị vi phạm trong vòng cấm của đối phương, đèn đỏ sáng lên cho quả phạt penalty.
Đây không chỉ là một cơ hội quan trọng để ghi bàn, mà còn là một thử thách lớn đối với cầu thủ thực hiện quả đá phạt. Sân đấu yên bình, chỉ có âm thanh nhỏ của bước chân và sự hồi hộp rất lớn. Cầu thủ thực hiện, được chọn trực tiếp, đứng trước nhiệm vụ chính là đưa bóng vào lưới đối phương từ chấm penalty.
Tuy nhiên, không phải chỉ là cầu thủ và thủ môn, mà còn những người khác cũng có vai trò quan trọng. Đội phạm lỗi không được phép tạo thành hàng rào chắn trước khung thành, để mở ra không gian cho cầu thủ thực hiện phạt penalty. Trong khi đó, thủ môn chỉ được phép di chuyển sau khi bóng đã được sút đi, để tạo ra một thử thách cực kỳ hấp dẫn. Bạn có thể thấy, không chỉ là một cú sút, mà là một bài kiểm tra tinh thần và kỹ thuật đầy cam go.
15. Quả ném biên
Ném biên là một tình huống quen thuộc trong phạm luật bóng đá, nơi mà quả bóng được mang trở lại sân sau khi vô tình chạm biên dọc. Đội nào kịp thời chạm vào bóng trước khi nó rời khỏi biên sẽ đoạt quyền thực hiện ném biên. Đội đối phương sẽ tiến hành ném bóng theo cách quy định từ tình huống này.
Điều đặc biệt quan trọng là, dù có tư thế tốt đến đâu, quả ném biên trực tiếp vào lưới đối phương vẫn không được coi là bàn thắng. Điều này tạo ra thêm một yếu tố kịch tính, khi người xem sẽ luôn tò mò về kịch bản tiếp theo của trận đấu sau mỗi tình huống ném biên.
16. Quy định về pha phát bóng
Khi bóng vượt qua đường biên ngang sau cú sút của đội tấn công, đội phòng ngự sẽ được hưởng một quả phát bóng. Trách nhiệm thực hiện tình huống khi vi phạm luật bóng đá này thuộc về hậu vệ và thủ môn. Quả bóng sẽ được đặt đứng yên trong vòng 16m50 từ khung thành.
Người thực hiện pha phát bóng chỉ được phép chạm vào quả bóng một lần duy nhất trước khi nó tiếp tục hành trình đến chân của một cầu thủ khác. Đây là một cơ hội để đội phòng ngự khởi đầu tấn công mới hoặc kiểm soát tình hình trận đấu. Hậu vệ và thủ môn sẽ cùng nhau tạo ra một chiến thuật linh hoạt để sử dụng tốt nhất quả phát bóng này và đưa trận đấu theo hướng mong muốn của đội bóng.
17. Quả đá phạt góc
Nếu bóng chạm vào cầu thủ phòng ngự trước khi đi ra ngoài biên ngang, đội tấn công sẽ được hưởng quả đá phạt góc. Quả bóng sẽ được đặt trong khu vực góc và đội tấn công có cơ hội đá lại. Đây là một tình huống mang theo nhiều kịch tính, nơi đội tấn công có thể tận dụng để tạo ra cơ hội ghi bàn từ một quả đá phạt góc. Đây thường là cơ hội để thực hiện các chiến thuật đặc biệt nhằm áp đặt sức mạnh và sự linh hoạt trong khu vực góc, với hy vọng tạo ra một bàn thắng quan trọng.
Trên đây chính là là 17 luật bóng đá nhập môn mà bạn cần hiểu rõ trước khi tham gia trận đấu. Những quy tắc này không chỉ giúp đảm bảo sự công bằng và rõ ràng trong mỗi cuộc gặp đối, mà còn giảm thiểu các hành động không tốt, hạn chế sự gian lận từ các đội tham gia. Bạn sẽ cũng biết cách xác định vị trí chính xác trong trận đấu, từ đó tránh được những lỗi không đáng có. Hãy hiểu rõ những quy tắc này để bạn có thể tận hưởng trải nghiệm thi đấu bóng đá một cách tích cực và công bằng.
>>> Xem thêm: Giải Mã Thẻ Phạt Trong Bóng Đá: Định Nghĩa Và Trường Hợp Sử Dụng